Ongeveer de helft van de Nederlandse leerlingen kampt met psychosomatische klachten en een flink aantal heeft emotionele problemen, namelijk zo’n 43% van de meiden en 13,3% van de jongens (Nederlands Jeugdinstituut in 2021). Uit PISA-onderzoek komt daarnaast duidelijk naar voren dat Nederlandse jongeren weinig gemotiveerd zijn.
Het debat gaat zelden over echte oorzaken, maar wel over welke pleister er geplakt kan worden en zoals vaak biedt onderwijs het ehbo-kistje. Momenteel staan cijfers en toetsing ter discussie. De aanbieders van boeken en workshops buitelen alweer over elkaar heen in deze nieuwe hype. Echt aan alles moet geld worden verdiend.
Johannes Visser zwengelde een discussie aan met zijn pamflet ‘Is het voor een cijfer?’. Het is waar: intrinsieke motivatie bereik je niet ‘omdat het voor een cijfer is’, maar door de lesstof betekenisvol en persoonlijk te maken, door een goede band met leerlingen op te bouwen. Leerlingen moeten succeservaringen meemaken, zelfvertrouwen krijgen en autonomie. Dat is altijd al zo geweest. De cijfers zijn niet het probleem. Het hangt af van goede docenten.
Intrinsieke motivatie kweek je vanaf het moment dat de lessenserie begint tot aan het toetsmoment. En met een degelijke toets zie je heel goed wie het niveau wel, en wie het niveau (nog) niet aankan. Autonomie betekent ook verantwoordelijkheid. En dan zeg je: jij hebt een 7 en jij hebt een 4. Deal with it, we gaan er aan werken. Het is niet erg. Je wordt er beter van.
Jij hebt een 7 en jij hebt een 4. Deal with it.
Visser noemt de cijfers een ‘symbool’ van de stress- en motivatieklachten van leerlingen, maar wat betekent dat? Hij zegt dat cijfers creativiteit weghalen. Dat leerlingen minder uitdagingen durven aangaan als het voor een cijfer is. Maar ook dat hangt af van de docent. Het heeft met cijfers niets te maken, maar wel met inspiratie.
We moeten een stap terug zetten en inzien dat onze leerlingen ten eerste gewoon tieners zijn, maar ook dat ze opgroeien in een samenleving waarin succes lijkt af te hangen van (school)prestaties. Steeds meer kinderen gaan naar havo/vwo, er is druk vanuit thuis, meer leerlingen werken boven hun kunnen en een onvoldoende voelt als falen. En, weet je nog: smartphone, schermtijd, social media, bijbaantjes, slaapproblemen en corona?
De cijfers en de toetsen zijn niet het probleem. Vroeger gaven we veel meer cijfers bovendien. En echt, er zijn ‘betekenisvolle’ momenten genoeg, wees maar niet bang. De telefoon is al bijna weg uit de scholen. Nu nog de rust en discipline terugvinden en gewoon goed lesgeven. Onderwijs draait om de relatie tussen docent en leerling. Schep daartoe voorwaarden en we kunnen weer probleemloos toetsen voor een cijfer.
Uitstekend verwoord!
BeantwoordenVerwijderen