maandag 14 mei 2012

Weerzien


Het schoolgebouw aan de Raai in Drachten gaat deze zomer tegen de vlakte, omdat het zijn beste tijd heeft gehad. Uit de as herrijst volgend jaar een nieuw gebouw, gecomponeerd naar de eisen van de tijd. De sloop zet een streep onder een periode.

Sloopkogels treffen straks de stenen muren die oren hadden. Aan diggelen de vensters waardoor de leerlingen verlangend naar buiten loerden, omdat de lente jong was. De vaklokalen, de wandschilderingen, de geuren, de toiletdeuren met kleine teksten en tekeningen, het geluid van de pauzebel – een cultuur wordt van zijn habitat ontdaan. Daarom is er binnenkort een reünie. Om het nog één keer samen te beleven.

Re-ü-nie, de; v -s bijeenkomst van mensen die elkaar van vroeger kennen.

De middelbare schooltijd is een bijzondere periode in een mensenleven. Als je ergens een spurt meemaakt, dan is het wel in die vier, vijf of zes jaar van het voortgezet onderwijs. Je bent bij binnenkomst een pietepeuterig klein kind met lijm in je haar dat zomaar van de stoel rolt om een kleurpotlood aan de andere kant van het lokaal in iemands neus te drukken; je noemt meneer meester en mevrouw juf, maar bij vertrek ben je een boomlange jongvolwassene met baardgroei of borsten en allerlei experimenten achter de kiezen die smaakten naar meer. Een eerste sigaret, een eerste zoen, een eerste verkering, een eerste dronkenschap; de nieuwsgierigheid naar zulks is onstuitbaar als je puber bent. Wat een feest! Wat een geluk! Wat een schijnbare zorgeloosheid.

Hoewel. In het gebouw zijn ook plekken waar gehuild is. Zie hoe sommige plekken in de gang uitgesleten zijn door geplengd verdriet: tranendalen door gestrande liefdes, verloren verwanten, onvoldoendes, ruzies, het blijven zitten, het zakken en slagen, wegens wissewasjes, beuzelingen, nulliteiten die uitgroeiden tot rampen, catastrofes, tragedies. Het ging uit, het ging aan, je bleef zitten, je kon gaan. Toch verlang je soms terug naar die momenten, naar die plek. Daarom melden zoveel mensen zich aan voor zo'n weerzien met de uit het oog verloren vrienden van toen.

Re-ü-nie, de; v -s gezellige bijeenkomst van oud-leden, oud-leerlingen, oudgedienden, enz.

De ontmanteling van het schoolgebouw vormt op allerlei manieren een breuk met het verleden. Er wordt al flink opgeruimd, want het tijdelijke gebouw heeft niet de ruimte die de vergeelde, verstofte papierhopen vergen. Lokalen, kasten en sectieruimtes worden daarom overhoop gehaald, de bezem gaat er door. Veel gaat regelrecht richting vuilcontainer: gestencilde opdrachten volgens afgeschreven didactiek, buitengewoon fraaie werkstukken in kaft van stof, handgeschreven toetsen, videobanden, cassettedecks, dia's, oude lesmethodes met heel veel tekst, een encyclopedie in bruin leer.

En wat gebeurt er straks met de zwartgrijze schoolborden die de gewiste sporen van aantekeningen, van opgegeven huiswerk meedragen? Vinden we ze straks terug tussen de puinhopen van het gebouw, prijkend als grafstenen erbovenop, of misschien als fossiele krijtlaag eronder? Het is anno 2012 'active whiteboards' wat de klok slaat – het Krijt is een afgesloten era.

De reünisten komen ook om nog eens de docenten in hun biotoop te treffen, de leraren die zij een periode lang soms vaker dan hun vader of moeder zagen. Als het gebouw straks neerzijgt, zal in een zucht de echo van hun woorden, voetstappen, misstappen, eigenaardigheden en terugkerende grappen met het opwaaiende stof vervliegen. Daarmee wordt de reünie ook het afscheid van een oude oom.

Re-ü-nie, de; v -s bijeenkomst van mensen die vroeger een groep vormden.

Tussen reünisten bestaat een oud verbond. Samen maakten ze een opwindende periode in hun leven mee, als soortgenoten. Nu de meest symbolische plek van dat gezamenlijke verleden tegen de vlakte gaat, zien ze elkaar weer. Na de sloop heeft dat niet veel zin meer, want het is dat gebouw dat hen bindt.

(Gepubliceerd in de Leeuwarder Courant op 03-04-12)


1 opmerking: