Ik ben heel goed in niet werken. Je moet jezelf af en toe ontzien. Als de dag voorbij is, is de dag voorbij en als het weekend is, is het weekend. Niettemin was ik afgelopen vrijdagavond nog flink aan het werk. Ik dronk er weliswaar een biertje bij en ik geef toe, ik at hapjes uit schaaltjes. Zo vervelend was het allemaal niet. Nee, eerlijk gezegd was het zelfs Oudhollands gezellig.
Ik had mijn tweedeklassers de opdracht gegeven een gezelschapsspel te maken. Dat is in eerste instantie een ontspannen opdracht voor de docent. De leerlingen sloven zich uit, nemen alle benodigdheden mee van huis en gaan flink aan de slag. Er wordt overlegd, er wordt geknipt, geplakt, gezaagd en getekend. Maar pas op, na enkele lessen komt het: het spel is af en de kinderen leveren het met glunderende ogen en rode wangen in. De eindproducten moeten worden beoordeeld en de aanblik van de trotse, voldane leerlingen bevestigt nog eens dat ik mij daar niet met een jantje-van-leiden van af kan maken. Dus ik beloof de verschillende spellen allemaal te gaan uitproberen met mijn vrouw. Dat vinden de kinderen een spannende gedachte.
In onderwijsland móet creativiteit gestimuleerd worden. Als je kijkt naar de bestaande vakkenhiërarchie, dan valt op dat creatieve vakken als muziek en kunst, en meer nog drama en dans, onderaan de rangorde bungelen – en dat is overigens een globaal verschijnsel.
Het idee dat de bestaande hiërarchie binnen onderwijssystemen op de kop moet, komt van Sir Ken Robinson, wiens lezingen voor TED miljoenen keren zijn gedownload en nog talloze miljoenen keren meer bekeken. TED (Technology, Entertainment, Design) biedt een podium voor ‘ideas worth spreading’, dus voor ideeën die de moeite waard zijn rondgebazuind te worden. Ik ben fan van TED en kijk regelmatig op de website.
De voordrachten van Ken Robinson zijn gewiekst, grappig en snijden hout. Zijn kijk op het onderwijssysteem is verfrissend. Hij is professor in de creativiteit, als je dat zo kunt zeggen. Zijn boodschap: het onderwijssysteem is als een bierglas waar melk uit is gedronken. De creativiteit slaat erin dood.
Toen ik vrijdagavond een zoveelste spel uitstalde op de keukentafel en mij nog eens bijschonk, besefte ik dat ik talenten bij mijn leerlingen had aangesproken die ik nog niet eerder had opgemerkt. Het bleek dat de leerlingen een haast ouderwetse vlijt aan de dag hadden gelegd. Het bulkte van de creativiteit.
Het ene na het andere geweldige speelbord kwam op tafel. We speelden een monopoly-variant waarin ik Willem van Oranje was en mijn vrouw Margaretha van Parma; we deden ‘Republiek & Co’ waarbij mijn vrouw geweldig een hagenpreek uitbeeldde en ik vakkundig de beeldenstorm tekende. Toppunt was het spel ‘Kolonisten van de Republiek’ – door vragen goed te beantwoorden verzamelden we de benodigde materialen voor de bouw van een schip. De gefiguurzaagde kaarthouders waren fenomenaal.
Ken Robinson benadrukt dat we het talent van kinderen moeten aanspreken door hun creativiteit te stimuleren, maar ook door het vaste stramien eens los te laten. Het huidige onderwijssysteem deelt kinderen in naar wat ik maar noem ‘letter- en cijferintelligentie’, terwijl intelligentie zoveel meer vormen heeft. Op het vwo wordt iedereen opgeleid tot hoogleraar.
Robinson noemt het voorbeeld van een man die altijd al brandweerman wilde worden, maar daarin ontmoedigd werd door zijn docent. Hij zou zijn talent verkwanselen als brandweerman – hij zou daar te slim voor zijn. Vermoedelijk kwam de docent terug op zijn woorden toen hij en zijn vrouw jaren later na een auto-ongeluk gered werden uit het wrak door zijn oud-leerling die, tegen de adviezen in, tóch brandweerman was geworden. Hij redde hun beider levens. Inderdaad. Over talent gesproken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten